Τιτίνα (Αίγινα)

Προσφορά Ρένα Ευσταθίου

29/10/2022.

Ημερ. λήψης 03/05/2014.

Ημερ. λήψης 03/05/2014.

Πηγή φωτογραφίας από το site του σινεμά.

Προσφορά Γιώργος Μπανιώκος, Δεκέμβριος 2008.

Προσφορά Γιώργος Μπανιώκος, Δεκέμβριος 2008.

ΤΙΤΙΝΑ  Αιάκου 25. Χειμερινό. Λειτουργεί ως σήμερα.

Πηγή φωτογραφίας απο το site του σινεμά.

 

 

Άρθρο Γιώργου Μπήτρου από saronicmagazine

Πρωταγωνιστής στα παρασκήνια των ένδοξων χρόνων του κινηματογράφου στην Αίγινα, γυρίζει ακόμη με νοσταλγία την ταινία της μνήμης. 

Του Γιώργου Μπήτρου

Τόσο κόσμο είχε να δει το  σινεμά από την ταινία «Η νεράιδα και το παλικάρι». Αυτό το σχόλιο του κ. Γρηγόρη Μπέρδου, σε μια εκδήλωση που φιλοξένησε το «Σινέ Τιτίνα» τον περασμένο χειμώνα, ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει μια ολόκληρη κουβέντα για το
σινεμά στην Αίγινα, τότε που στο νησί λειτουργούσαν δύο αίθουσες προβολής τον χειμώνα και αρκετά θερινά σινεμά το καλοκαίρι.
Η εικόνα της Αίγινας του ’50 και του ’60 πέρασε στην κινηματογραφική αιωνιότητα μέσα από τα πλάνα των παλαιών ασπρόμαυρων ελληνικών ταινιών που γυρίζονταν στο νησί. Συνεργεία, ηθοποιοί, σκηνοθέτες και σεναριογράφοι επισκέπτονταν το νησί και κινηματογραφούσαν, έχοντας ως φυσικό σκηνικό την αθωότητα του τοπίου εκείνης της εποχής και χρησιμοποιώντας πολλές φορές τους καθημερινούς ανθρώπους ως κομπάρσους. Μην ξεχνάμε ότι η πρόσβαση στα νησιά του Αιγαίου τότε ήταν δύσκολη, πιο δαπανηρή
και χρονοβόρα. Ίσως αυτή η τριβή με τα κινηματογραφικά συνεργεία έκανε το σινεμά αγαπητό στο πλατύ αιγινήτικο κοινό.
Από κοντά και εκείνα τα πρόσωπα που σε εποχές δύσκολες κατόρθωσαν με ελάχιστα μέσα και θυσίες, αλλά με αγάπη για τη δουλειά
τους, να μυήσουν τον κόσμο στη μαγεία της έβδομης τέχνης. Γιατί το σινεμά ήταν τις εποχές εκείνες η απόλυτη ψυχαγωγία. Ένα παράθυρο στον «έξω» κόσμο. Η γνωριμία με τους αστέρες του θεάματος και του τραγουδιού, με τη μόδα και τις καινούργιες τάσεις, με τις συνήθειες και με έναν τρόπο ζωής που άλλαζε συνεχώς –η Ελλάδα έβγαινε από τα δύσκολα–, καθώς και η ανοικοδόμηση και ανάπτυξη της δεκαετίας του ’60 καλλιεργούσαν προσδοκίες σε κάθε άνθρωπο για μια καλύτερη ζωή.
Ο κ. Γρηγόρης Μπέρδος έχει να θυμάται πολλά από εκείνα τα χρόνια. Η ενασχόλησή του με το σινεμά αρχίζει σε ηλικία 11 χρονών,
όταν στο σινεμά της Ζηνοβίας, στο «Αφαία», εκεί που σήμερα βρίσκονται τα συστεγασμένα φαρμακεία (Αφαίας 5), πουλούσε φιστίκια και πασατέμπο. Εκείνα τα χρόνια στην Αίγινα τον χειμώνα λειτουργούσαν δύο αίθουσες, η «Αφαία» και ο «Καποδίστριας», στο σημερινό
Δημοτικό Θέατρο.

«Τα σακουλάκια με τα φιστίκια τα γέμιζε σχολαστικά η ίδια η Ζηνοβία. Δέκα καρπούς μέσα, ούτε έναν παραπάνω. Και τα έβαζε η ίδια μέσα στο καλάθι, όλα μετρημένα. Μετά μ’ έστελνε στου Παπόρη… ”Πήγαινε, ρε, στον Παπόρη τον Νίκο να σου δώσει το άρωμα, γιατί απόψε θα έρθουν οι ψαράδες” έλεγε. Έρχονταν οι άνθρωποι κατευθείαν από τα μηχανουργεία, από τη δουλειά για να δουν μια ταινία, μύριζαν λάδι, μπογιά. Τι να κάνουν… Κι έβγαινε η Ζηνοβία με το φλιτ. Τον χειμώνα άναβε αριστερά και δεξιά στον τοίχο κάτι μεγάλες αντιστάσεις και διαλαλούσε στο ταμείο: ”Έχουμε και θέρμανση”. Και, για να το δείξει, πήγαινε κοντά και ζέσταινε τα χέρια της. Το ”Αφαία” λειτούργησε μέχρι το 1982 και είχε 105 καθίσματα. Η ίδια καθόταν στο ταμείο, όπως έμπαινες δεξιά. Μια φορά από τον πολύ
κόσμο έσπασε η τζαμαρία… ”Θα με σκοτώσετε, ρε”… φώναζε. Χαρακτηριστικές οι ατάκες της, αλλά και τα πειράγματα που της έκαναν.
”Κυρα-Ζηνοβία, πιάσε το φλιτ”. ”Σκάστε και δείτε το έργο”.
Ή άλλες φορές: ”Ζηνοβία, μάπα το έργο. Τίποτα… δεν έχει”.
”Ρε, τι θέλετε να γδυθώ εγώ;” Αυτή ήταν η Ζηνοβία. Μετά το τέλος της ταινίας σκούπιζα την αίθουσα και το πρωί στο σπίτι της καθάριζα τα δωμάτια που νοίκιαζε. Στην αίθουσα του Δημοτικού Θεάτρου επιχειρηματίας ήταν ο Χρήστος Αναστασιάδης. Είχε φτιάξει εξωτερικά από την είσοδο δύο κολόνες με καμπίνα επάνω για τη μηχανή προβολής. Αυτή η αίθουσα λειτούργησε μέχρι τον χειμώνα του 1966. Ο ”Γλάρος” στο λιμάνι φτιά- χτηκε το 1961 από τον Σπύρο Κρεούζη και τον Γιώργο Αλεξίου. Στην υπόλοιπη Αίγινα λειτουργούσαν πολλά θερινά, όπως η ”Νεράιδα” στην Αγία Μαρίνα, στην Πέρδικα, και δύο σινεμά στη Σουβάλα. Το παλαιότερο θερινό σινεμά της Αίγινας είναι
το ”Ακρογιάλι”, περίπου 80 χρόνων.

Μετά προστέθηκαν τα σινεμά ”Άνεσις” και ”Ολύμπιον”. Το ”Τιτίνα” του κ. Αντώνη Κανελλά λειτούργησε από τον Φεβρουάριο του 1970».
Ο κ. Μπέρδος θυμάται ακόμα και σήμερα τα εγκαίνια του «Τιτίνα», αλλά και τον έλεγχο που έκανε η αστυνομία πιο παλιά.
«Έχεις ανηλίκους μέσα;» ρωτούσε ο αστυνόμος. «Τι ώρα θα γίνει το διάλειμμα;» Και, μόλις άναβαν τα φώτα, έκανε έλεγχο και, αν
έβρισκε κάποιον, τον έβγαζε έξω.
«Εάν επαναληφθεί αυτό, θα πας δικαστήριο». Ο ίδιος –και πιο αυστηρός– έλεγχος γινόταν για τις φωτογραφίες που διαφήμιζαν μια
ταινία και είχαν άσεμνες σκηνές. «Πολλές φορές χτυπούσε το τηλέφωνο στο σπίτι: ”Ελάτε από το Τμήμα για προσωπική σας υπόθεση… Εκτίθεται το ‘άσεμνο’ σε αυτό το σημείο”… ”Μα το έχω καλύψει με μαρκαδόρο και κάποιοι πήγαν και έξυσαν από πάνω τη φωτογραφία”… Άλλα χρόνια. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 εκμεταλλευόμουν το ”Αφαία” και από το 1977 είχα νοικιάσει και το ”Τιτίνα”. Τα χρόνια 1977 έως 1982 διαχειριζόμουν και τις δύο αίθουσες.

Κάναμε τρεις προβολές την ημέρα: 5-7, 7-9, 9-11. Υπήρχαν μέρες που τον χειμώνα κόβαμε 200 με 250 εισιτήρια. Τις ταινίες τις έφερνα μόνος μου. Έφευγα από το ”Αφαία” στις 6 το πρωί και ανέβαινα στο ”Χόλυγουντ” στην Κάνιγγος, όπου εκεί ήταν τα γραφεία της ”Δαμασκηνός – Μιχαηλίδης”. Του Φίνου ήταν παραπάνω. Είχα γνωρίσει από κοντά τον Βέγγο, τη Ναθαναήλ, τον Νικήτα Πλατή. Και το μεσημέρι γύρναγα πάλι με το ίδιο καράβι. Εκείνη την Παρασκευή που έγινε η εξέγερση του Πολυτεχνείου, εγκλωβίστηκα στην Πατησίων. Έριχναν παντού φέιγ βολάν, φωνές, φασαρία… Με τα χίλια δυο κατόρθωσα και κατέβηκα στον Πειραιά και γύρισα στην
Αίγινα. Παίζαμε κάθε μέρα. Κάθε Παρασκευή και Κυριακή ελληνική ταινία και τις άλλες μέρες ξένες, κυρίως περιπέτειες, αστυνομικά και γουέστερν».
Όταν τον ρωτάμε ποια ήταν η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία, αμέσως μας απαντά ότι ήταν τα «Κορίτσια στον ήλιο», με την «Υπολοχαγό Νατάσσα» να ακολουθεί ή «Η αγάπη μας», πάλι με την Αλίκη, και φυσικά τα «Πέτρινα χρόνια».
Και από τις ξένες ο «Ελαφοκυνηγός» και ο «Γητευτής των αλόγων».
Το σινεμά άντεξε και τη δεκαετία του ’80 με τις ταινίες του Ψάλτη, του Μουστάκα, του Βουτσά.
«Πολλές φορές η ουρά του κόσμου για να δει μια ταινία ξεκινούσε από τη γωνία του ”Αρχοντικού” και έφτανε μέχρι το ταμείο του ”Τιτίνα”. Το φουαγιέ γεμάτο, οι σκάλες επίσης, και οι θεατές της προηγούμενης προβολής να βγαίνουν και από τις εξόδους κινδύνου. Τέτοιες επιτυχίες έχει γνωρίσει το σινεμά στην Αίγινα. Έρχονταν και θίασοι, κι έπαιζαν η Κοντού, η Καραγιάννη, ο Βουτσάς, ο Μου-
στάκας, ο Ψάλτης. Την αίθουσα την κράτησα μέχρι το 1988. Ξεκινήσαμε με εισιτήριο 3 δραχμές και έφτασε στις 10 για την πλατεία και στις 8 για τον εξώστη. Τέτοια αίθουσα σαν το ”Τιτίνα” σπάνια βρίσκεις».
Μέσα από τις κουβέντες αλλά και από το βλέμμα του αναδύεται μια ολόκληρη εποχή. Αυτή της ακμής του ελληνικού σινεμά. Τα χρόνια της βιοπάλης και του καθημερινού αγώνα για την επιβίωση.
Μια συζήτηση που δεν έχει τέλος. Τώρα πλέον ο ίδιος δεν σηκώνεται χαράματα για να προλάβει το «Αφαία», ούτε τρέχει να φέρει την
ταινία. Ούτε πουλά φιστίκια με το καλάθι στα διαλείμματα.
Θα τον συναντήσουμε να περπατά στην παραλία ή να απολαμβάνει τον καφέ του με φίλους, και σίγουρα κάποιες φορές θα έρχεται στον νου του η μορφή της Ζηνοβίας, με τη χαρακτηριστική φωνή της να του λέει:
«Ρε, πήγαινε στον Πάπορη τον Νίκο να σου δώσει το άρωμα, γιατί απόψε θα έρθουν οι ψαράδες».