Ελλάς (Κοκκινοτριμιθιά)

Πηγή φωτογραφίας kokkinotrimithia.wordpress.com

Χειιμερινό.
Πηγή φωτογραφίας kokkinotrimithia.wordpress.com

Άρθρο από kokkinotrimithia
Ο κινηματογράφος στην κοινότητα.

 Οι κάτοικοι της κοινότητάς μας  γνώρισαν το σινεμά στα κινηματοθέατρα της κοντινής Λευκωσίας, από τις αρχές που η νέα τέχνη έφτασε στο νησί μας. Αργότερα, μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, άρχισε να καταφτάνει στο χωριό πλανόδιος κινηματογραφιστής που έφερνε τη μηχανή προβολής και πρόβαλλε σε άσπρο σεντόνι στον τοίχο. Απ΄ότι θυμάμαι βασικός χώρος προβολής ήταν η μάντρα της Αντιγόνης Ζάκου, οι χωριανοί μαζεύονταν εκεί, αρκετοί φέρνοντας, πολλές φορές, μαζί τους τις καρέκλες τους. Χρόνια πολλά μετά, τους άκουγα να μιλούν με θαυμασμό για τον Μαρίνο Κοντάρα, τον κουρσάρο του Αιγαίου, την ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα που γυρίστηκε το 1948 και έπαιζε ο εξαίρετος Μάνος Κατράκης. Η ταινία προβλήθηκε στην Κοκκινοτριμιθιά από τον πλανόδιο κινηματογραφιστή.

Αργότερα, με την οικονομική άνοδο, άρχισαν να ξεφυτρώνουν σε κάθε χωριό και κινηματογράφος. Υπαίθριοι στην αρχή, που λειτουργούσαν μόνο τους θερινούς μήνες. Μια μάντρα ή ένα αλώνι που απομονωνόταν με ένα ψηλό περιτοίχισμα από τούβλα, μια κτισμένη οθόνη, μια μηχανή προβολής και η μαγεία ξεκινούσε. Ο κινηματογράφος του Παρασκευά είχε στην αρχή το όνομα ΕΛΛΑΣ. Αυτό ήταν το επίσημο όνομά του και έτσι  ανακοινώνονταν κάποτε οι προβολές του στις κυπριακές εφημερίδες: Κινηματογράφος ΕΛΛΑΣ Κοκκινοτριμιθιάς. Αργότερα, όταν αρκετά χωριά απέκτησαν κινηματογράφο, οι εφημερίδες σταμάτησαν να αναφέρουν τα έργα στους κινηματογράφους των κοινοτήτων, περιορίζονταν μόνο στα σινεμά των πόλεων.

Ήταν τότε μια εποχή που τα ονόματα Ακρόπολις, Ελλάς, Παλλάς, Αττικόν, Ολύμπια κ.λπ. ακουγόντουσαν παντού, ως ονόματα  καταστημάτων και συλλόγων, με την ανάπτυξη του κινηματογράφου στην Κύπρο δόθηκαν και στις κινηματογραφικές αίθουσες. Ας μη ξεχνάμε ότι ήταν μια εποχή που θα σμίξει τον Τζαίημς Ντην και τον Γρηγόρη Αυξεντίου.

Ο Παρασκευάς, πριν ξεκινήσει τις τακτικές δραστηριότητες του κινηματογράφου του έκανε μια προβολή δωρεάν. Γέμισε ο χώρος από παιδιά και τους πρόβαλε μια σύντομη ταινία 20 – 30 λεπτά στην οποία κάποιος που κρατούσε ένα πολυβόλο θέριζε κόσμο. Αμέτρητους νεκρούς. Ήμουν παρών, η ταινία με άφησε δύσθυμο. Αυτός συνεχώς πολυβολούσε σε δρόμους και πλατείες και έστρωνε κορμιά. Χωρίς υπόθεση, χωρίς πλοκή.

Υπάρχει ιδιαίτερο θέμα με τα παιδιά και τον κινηματογράφο της κοινότητας. Ήθελαν τόσο να μπουν στο σινεμά, η έλξη ήταν ακαταμάχητη, όμως δεν είχα λεφτά να πληρώσουν εισιτήριο. Συνήθως ζητούσαν από καποιο συγγενή, γείτονα, φίλο της οικογένειας να τους εισαγάγει ως συνοδευόμενους. ΄’Οσοι δεν τα κατάφερναν ανέβαιναν στους ευκαλύπτους και προσπαθούσαν να δουν πάνω από το περιτοίχισμα. Στο τέλος η κυρία Μαρία βρήκε έναν έξυπνο τρόπο να λύσει το πρόβλημα, έβαλε εισιτήριο σε είδος. Οι μικροί μπορούσαν να μπουν δίνοντας  δύο αβγά, τα οποία έπαιρνε την άλλη μέρα στον μπακάλη και πληρωνόταν. Οι μικροί έπαιρναν από τον ορνιθώνα τα αβγά, πολλές φορές κρυφά από τη μάνα τους, και τη νύχτα τα μετέφεραν στο σινεμά ως εισιτήριο.

Ακόμη: Αυτά που λένε για τις πρώτες αντιδράσεις των θεατών, πριν γίνει οικειοποίηση του κινηματογράφου και γνωριμία με το μέσον αυτό, ευσταθούν. Π.χ, έντονη υπάρχει η εικόνα της μικρής Μαρίας που, όπως έβλεπε στο σινεμά του Παρασκευά τα άλογα να καλπάζουν προς την πλευρά των θεατών, σηκώθηκε πανικόβλητη για να απομακρυνθεί, να μην την ποδοπατήσουν.

Είδαμε εξαιρετικές ταινίες στο σινεμά της Κοκκινοτριμιθιάς. Αργότερα, φανατικός κινηματογραφόφιλος, κυνηγούσα να δω, σε λέσχες ή από τηλεοπτικές προβολές, παλιά έργα σημαντικών σκηνοθετών που διάβαζα ότι ήσαν εξαιρετικά, αποτελούσαν τομή στη διαδρομή  τους, ήταν σημαντικά στην ιστορία του κινηματογράφου. Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης ερχόταν η μνήμη κι αναφωνούσε= Αυτό το είδες παιδί στον κινηματογράφο ΕΛΛΑΣ Κοκκινοτριμιθιάς. Θυμάμαι, ειδικά, όταν διακήρυξα την πίστη μου προς τον σκηνοθέτη Σαμ Πέκινπα και προσπαθούσα να δω όλες τις ταινίες του. Η τελευταία που απόμεινε να δω ήταν το Major Dundee, που γύρισε ο Πέκινπα το 1965. Όταν κατάφερε να  βρω αυτό το έργο κι άρχισα να το παρακολουθώ, ανεβόησα στα πρώτα είκοσι λεπτά.  Αυτό το είδα στη γενέτειρά μου όταν ήμουν 16 χρονών. Είχε προβληθεί με τον ελληνικό τίτλο: Η ταξιαρχία των εκδικητών. Πέκινπα και Κοκκινοτριμιθιά, ένας απίστευτος συνδυασμός.

Όμως ας δούμε τώρα το κείμενο του Χρύσανθου Χρυσάνθου, στην εφημερίδα Φιλελεύθερος, (Λευκωσία, 19 Αυγούστου 2012, σελ. 14-15) που έδωσε το έναυσμα για την εκδίπλωση της μνήμης.

Του ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ