Αετός (Γρεβενά)

Πηγή άρθρου Facbook/Alexis Karamitros

Vaggelis Nikopoulos

Κινηματογράφος «Αετός», 1929

Η φωτογραφία με τα σχόλια της, δημοσιεύτηκαν στο φωτογραφικό λεύκωμα ΄΄Γρεβενά 1912-1940 φωτογραφικά ντοκουμέντα και τεκμήρια΄΄ 2018 του υπογράφοντα.

Ο Αλέκος Μπαγκούιας αριστερά και ο Κωνσταντίνος Παπαρόσιος, μηχανικός και βοηθός του κινηματογράφου «Αετός», στον χώρο προβολών κατά το έτος 1929.

Ο ελληνικός κινηματογράφος “ήλθε στον κόσμο” αθόρυβα σε κάποιο γραφικό ελληνικό χωριό (1905), “κατέβηκε” στην πρωτεύουσα “για να έχει στη ζωή του περισσότερες ευκαιρίες” (1906-1913), έκανε τα πρώτα ερασιτεχνικά και άτεχνα βήματά του “αρθρώνοντας τους πρώτους του ήχους” (1914-1928), διατύπωσε τα πρώτα του νοήματα και στη συνέχεια, όταν άρχισε να γνωρίζει τον εαυτό του, άφησε το αποτύπωμά του στο πανελλήνιο αλλά και σε αυτή την πόλη στο πέρασμά του κατά τη μεσοπολεμική περίοδο.

Είκοσι χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας των πρώτων αιθουσών προβολής στην πρωτεύουσα, λειτούργησε στην πόλη ο πρώτος κινηματογράφος. Στοιχεία για τη μικρή χρονική διάρκεια και λειτουργία του μας μεταφέρει με άρθρο του ο τοπικός ανταποκριτής σε εφημερίδα της Θεσσαλονίκης. «…Ο μοναδικός εις την πόλη μας κινηματογράφος ο “Αετός”, μας χαρίζει πολύ ευχάριστες ώρες με τα διάφορα καλά έργα τα οποία προβάλλει».

Πρωτεργάτης σε αυτή την επιχειρηματική κίνηση υπήρξε ο Γεώργιος Παπαγεωργίου με αποδέκτες της κινούμενης εικόνας τούς σινεφίλ της πόλης. O ιδιοκτήτης για την επιχειρηματική του ενασχόληση θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και μιμητής του φωτογραφικού δίδυμου, των αδελφών Μανάκια, που λόγω της πρώιμης ενασχόλησής τους δικαίως αναφέρονται ως οι πρωτοπόροι κινηματογραφιστές των Βαλκανίων.
Με τόπο καταγωγής του την Αβδέλλα, κοινό τόπο καταγωγής με τους φωτογράφους και κινηματογραφιστές Γιάννη και Μίλτο Μανάκια, οι οποίοι είχαν ήδη αποκτήσει την καινούργια εφεύρεση λήψης οπτικών ντοκουμέντων, με την αγορά της κινηματογραφικής μηχανής “Bioscope Νο 300” το 1905, ξεκινάει δειλά-δειλά τη δράση του.

Ο Γεώργιος Παπαγεωργίου , ακολουθώντας τα βήματα των Μανάκια, που είχαν προηγηθεί εγκαινιάζοντας την κινηματογραφική τους αίθουσα «Σινέ Μανάκια» στα Βιτώλια στις 26 Αυγούστου 1921 , εγκαινίασε και ο ίδιος στο κέντρο της πόλης των Γρεβενών κινηματογραφική αίθουσα, στην οποία εγκατέστησε κινηματογραφική μηχανή προβολής ταινιών βωβού κινηματογράφου.

Η αίθουσα του κινηματογράφου λειτουργούσε σε νοικιασμένο χώρο, ιδιοκτησίας της οικογένειας Ιωάννη Βάϊου, στη νότια πλευρά του οικοδομικού τετραγώνου, όπου σήμερα βρίσκεται το ξενοδοχείο «Αίγλη» .
Στην παραπάνω αίθουσα, την ευθύνη της μηχανής προβολής είχαν οι εργαζόμενοι συγχωριανοί του Αλέκος Μπαγκούιας και Κωνσταντίνος Παπαρόσιος, μηχανικός προβολής και βοηθός αντίστοιχα.

Ο αρθρογράφος του παραπάνω άρθρου συνεχίζοντας αναφέρει: «…Πράγματι η διεύθυνσις του εν λόγω κινηματογράφου υποβάλλεται εις μεγάλας θυσίας, για την εξυπηρέτησιν της πόλεως. Για όλα όμως αυτά, ύστερα από λίγο καιρό υπάρχει φόβος να μην υπάρχουν κι αυτά. Δεν πάει ο κόσμος, μόνον ένα Κυριακόβραδο μπορούν να θεαθούν γεμάτα…».

Η παραπάνω προσπάθεια υλοποιήθηκε την περίοδο κατά την οποία στην πρωτεύουσα τα 3/4 των κατοίκων της επισκέπτονταν τις αίθουσες του σινεμά και το 1/4 τις θεατρικές αίθουσες , αλλά απέτυχε οικονομικά και έτσι η αίθουσα του κινηματογράφου έκλεισε και στον χώρο άρχισε να λειτουργεί το καφενείο του Ιωάννης Δρουδάκη, έπειτα από την παραχώρηση του ακινήτου σε αυτόν ως προικώο, λόγω του γάμου του με την κόρη του ιδιοκτήτη του καταστήματος Ιωάννη Γούσιου .

Ο ιδιοκτήτης του κινηματογράφου, μετά το κλείσιμο της επιχείρησης, μετανάστευσε στην Αμερική ακολουθώντας μια πετυχημένη επιχειρηματική καριέρα και πλούσια ζωή. Έτσι έπαψε να υφίσταται στην πόλη χώρος προβολής σινεμά, στερώντας από τους κατοίκους τη δυνατότητα θέασης ταινιών, που το επόμενο μάλιστα διάστημα απέκτησαν το τεχνικό πλεονέκτημα να προβάλλονται στο κοινό με ήχο και εγκαινίασαν τη λαμπρή εκείνη περίοδο του ομιλούντα κινηματογράφου.
Οι κάτοικοι της περιοχής θα είχαν την ευκαιρία να ξαναδούν κινούμενη εικόνα με αφορμή τα προπαγανδιστικά «Επίκαιρα», τα οποία προβάλλονταν στην πλατεία Αιμιλιανού από την τοπική οργάνωση της νεολαίας Ε.Ο.Ν. κατά τη διάρκεια της Μεταξικής περιόδου.

Η επόμενη αξιοσημείωτη ευκαιρία παρακολούθησης ταινίας δόθηκε μετά το τέλος του πολέμου και συγκεκριμένα μετά την υπογραφή της συνθήκης της Βάρκιζας και την εγκατάσταση στην πόλη, την άνοιξη του 1945, ενός τάγματος Ινδών στρατιωτών, οι οποίοι με κινηματογραφική μηχανή πρόβαλαν στον υπαίθριο χώρο έξωθεν της εκκλησίας του Αγίου Αχιλλείου και παρουσία πλήθους κόσμου ταινίες με πρωταγωνίστρια την εθνική σταρ του ινδικού κινηματογράφου Nargis Dutt και πρωτίστως την ταινία «Tamanna».

Τον Μάιο του 1950 , έπειτα από πρωτοβουλία και συνεταιρική σχέση των αδελφών Χρήστου και Δημήτριου Μητσόπουλου και του Γεωργίου Γκόγκα, η πόλη απέκτησε υπαίθριο σινεμά σε κεντρικό σημείο της πόλης, παραπλεύρως του Ξενοδοχείου «Αίγλη».

Η πρεμιέρα έγινε με την κινηματογραφική ταινία του 1948, «Χαμένοι Άγγελοι», παραγωγής της Finos Film, σε σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου και με πρωταγωνιστές τους ηθοποιούς Σμαρούλα Γιούλη, Μίμη Φωτόπουλο, Χρήστο Τσαγανέα, Ειρήνη Παπά, Νίκο Φέρμα, Νίκο Ρίζο και πολλούς άλλους.
Με την από 1ης Ιανουαρίου 1951 παραχώρηση από τον Δήμο Γρεβενών ενός κυλινδρικού μεταλλικού τολ τύπου Ρόμνευ στην περιοχή Αγίου Αχιλλείου, ξεκίνησε η λειτουργία κινηματογράφου με εξάμηνη σύμβαση και ενοίκιο 500.000 δραχμών . Κατόπιν οι ιδιοκτήτες ζήτησαν την αποδέσμευση τους από τον παραπάνω χώρο λόγω της μειωμένης προσέλευσης θεατών και της πτώσης των κερδών, αιτούμενοι παράλληλα τη μείωση του συμφωνηθέντος ποσού του ενοικίου.

Στη συνέχεια ο Γεώργιος Γκόγκας αποχώρησε από την κοινή επιχείρηση και ο Δημήτριος Μητσόπουλος ζήτησε την παραχώρηση ενός τολ που στέγαζε τη δημοτική βιβλιοθήκη για να το χρησιμοποιήσει ως κινηματογράφο, αλλά η αίτησή του απορρίφθηκε από το δημοτικό συμβούλιο . Το επόμενο διάστημα ο Δημήτριος Μητσόπουλος συνεργάστηκε με τον Αργύριο Βανδή, στον οποίο ως τελευταίο πλειοδότη είχε παραχωρηθεί ο παραπάνω χώρος με μηνιαίο μίσθωμα 810.000 δραχμών, και έτσι λειτούργησε και πάλι ο κινηματογράφος.

Παράλληλα έναν άλλο παρόμοιο χώρο, τον στεγασμένο χώρο του τολ που βρισκόταν απέναντι από το τότε Γυμνάσιο και σε παραποτάμια θέση, τον διεκδίκησε ο Ηρακλής Καραστέργιος με αίτησή του τον Νοέμβριο του 1952, σκοπεύοντας να τον χρησιμοποιήσει ως κινηματογράφο κατά τη χειμερινή περίοδο . Ο Καραστέργιος είχε ήδη ξεκινήσει τη λειτουργία του θερινού κινηματογράφου «Σταρ» σε ακίνητο της οικογένειας Μπούσιου στην πλατεία Αιμιλιανού.

Η πόλη απέκτησε μόνιμη, σύγχρονη αίθουσα κινηματοθεάτρου, με ιδιοκτήτες τα αδέλφια Μητσόπουλου και τον Αργύριο Βανδή, η οποία εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 1953 και έφερε την επωνυμία «Σινέ Αχίλλειον». Η πρεμιέρα έγινε στις 23 Δεκεμβρίου με την κινηματογραφική ταινία «Οι θησαυροί του Σολομώντος» , παραγωγής του 1950, σε σκηνοθεσία του Κόμπτον Μπένετ και Άντριου Μάρτιν και με πρωταγωνιστές την Ντέμπορα Κερ, τον Στιούαρτ Γκρέιτζερ και τον Ρίτσαρντ Κάρλσον, αποφέροντας στα ταμεία του κινηματογράφου έπειτα από τις τριήμερες προβολές της το ποσό των 2.761.000 δραχμών. Το 1957 κτίστηκε και ξεκίνησε τη λειτουργία της στον δεύτερο όροφο του κινηματοθεάτρου «Αχίλλειον» η αίθουσα του θερινού σινεμά.